سماع چیست؟
چهارشنبه گذشته متین برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد خودش به تهران رفته بود. خدا رو شکر کارها انجام شد و حدود ساعت 7 شب به سمنان برگشت. منم رفتم سمت ترمینال تا به خونه بیارمش. در راه آهنگ "همسران شورن" از آلبوم صدای سخن عشق رو گوش میدادم که یه ملودی قدیمی کردیه و سیدخلیل عالی نژاد، این ملودی رو بر روی یه شعر بی نهایت زیبا از حیرانعلیشاه گذاشته و حاصلش شده این آهنگی که من در حال شنیدنش بودم. با گوش دادن به این آهنگ، شور و سرمستی عجیبی تموم وجود آدم رو میگیره. علاوه بر این، یه حسی حماسی هم در این آهنگ وجود داره. یهو چند تا مفهوم به ذهنم رسید و شروع کردم به خط و ربط دادن اونا به همدیگه. مفاهیم سماع، سرمستی و حماسه که هر سه تاش توی این آهنگ وجود داره.
این آهنگ عملا منطبق بر پرده های دستگاه ماهور موسیقی ایرانیه و ناخودآگاه حالت شور و سرمستی رو به آدم میده. علاوه بر اون همنشینی تنبور و دف و همراه شدن با دستگاه ماهور، حسی حماسی به این آهنگ داده که در جمع همه اینها با هم، انسان به حالتی مثل سماع میرسه.
حس کردم مفهومی مثل سماع، حاصل جمع شدن شور و سرمستی از یک طرف و حماسه از طرفی دیگره. همون شب برای متین همین چیزها رو قبل خواب گفتم و واقعا اگه سماع همون شور و سرمستی بود، پس چرا کلمه سماع رو درست کردند؟
این هم اندر اکتشافات اتیمولوژی و فلسفی بنده!
- ۹۸/۱۰/۲۱